Chùa Dâu – Ngôi chùa cổ bậc nhất lịch sử Phật giáo Việt Nam

Chùa Dâu, được biết đến là một trong những ngôi chùa cổ nhất tại Việt Nam, là nơi mà đạo Phật ra đời. Nằm tại xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, chùa Dâu là một địa điểm du lịch tâm linh quan trọng của tỉnh Bắc Ninh, thu hút rất đông khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu về giá trị lịch sử của nó.

Chùa Dâu còn được gọi là chùa Cả, Cổ Châu tự, Diên Ứng tự và Pháp Vân tự. Đây là một công trình văn hóa tín ngưỡng có giá trị lịch sử vô cùng lớn và sâu sắc, bao gồm giá trị văn hóa, tôn giáo và kiến trúc nghệ thuật. Vào năm 2013, chùa Dâu đã được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Chùa Dâu có mối liên kết mật thiết với lịch sử phát triển của Việt Nam. Cùng với một số chùa khác trong khu vực, chùa Dâu tạo thành trung tâm Phật giáo lớn nhất trong lịch sử của Việt Nam và khu vực. Đây là trung tâm đã được hình thành sớm hơn cả hai trung tâm Phật giáo nổi tiếng của Trung Quốc trong thời kỳ của nhà Hán là Bành Thành và Lạc Dương. Nhiều danh sư nổi tiếng của thời đại đã từng tu hành và đảm nhiệm vai trò trụ trì tại chùa Dâu như Mâu Bác thế kỷ II, Khương Tăng Hội và Chi Cương Lương thế kỷ III, và Thiển sư Tỳ Ni Đa Lưu Chi thế kỷ VI.

Chùa Dâu là một trong những chùa trong hệ thống chùa thờ Tứ Pháp, bao gồm chùa Dâu thờ Thần Mây (Pháp Vân), chùa Thành Đạo thờ Thần Mưa (Pháp Vũ), chùa Phi Tướng thờ Thần Sấm (Pháp Lôi) và chùa Phương Quan thờ các lực lượng thiên nhiên và tôn giáo bản địa của người dân nông nghiệp trồng lúa nước. Chùa Dâu cũng thờ Đức Thạnh Quang, một biểu hiện của thần SiVa trong Ấn Độ giáo.

Chùa Dâu đã chứng kiến và kết hợp một cách đặc biệt giữa các tôn giáo bản địa với các tôn giáo lớn khác trong khu vực, nhưng vẫn duy trì bản sắc dân tộc tươi sáng. Hội Dâu được tổ chức hàng năm vào ngày 8 tháng 4 Âm lịch, đây là một lễ hội truyền thống quan trọng của vùng Dâu với nhiều gia trạm văn hóa độc đáo được bảo tồn.

Trải qua nhiều lịch sử biến đổi và thăng trầm, chùa Dâu đã trải qua nhiều giai đoạn tu bổ và tái tạo. Các công trình đã được bảo tồn như đền Tiền thất, tháp Hòa Phong, Tiền Đường, nhà đón khách Tả vu – Hữu vu, Tam Bảo, Hậu đường và các công trình phụ khác.

1

Nhà Tiền thất có 7 gian, 2 chái, bày đặt một số bàn ghế để khách tham dự lễ Phật.

2

Trong các công trình của chùa, tòa tháp Hòa Phong là điểm nổi bật. Trước đây, tháp này đã được trùng tu và xây dựng lại trong thời Trần, với chiều cao 9 tầng. Tuy nhiên, kiến trúc hiện tại của tháp là từ thời Lê Trung Hưng. Tháp được xây bằng gạch nung, gồm 3 tầng và đạt đến chiều cao 15m.

3

Nhìn từ sân của nhà thờ Tổ và thờ Mẫu, có thể nhìn thấy tháp Hòa Phong.

4

Ở bên ngoài tháp, có một tượng cừu làm bằng đá dài 1,33m và cao 0,8m.

5

Bên trong tháp, có 4 tượng Thiên Vương – 4 vị thần truyền thuyết cai trị 4 phương trời.

6

Trong tháp, có một quả chuông đồng được đúc năm 1793 và một chiếc khánh đúc năm 1817.

7

8

Nhà Tiền Đường bao gồm 7 gian, 2 chái. Phía trước nền nhà có tam cấp chạy suốt 5 gian. Ở gian chính giữa, có hai cột đá chạm rồng, mang phong cách kiến trúc của thời Trần. Trong nhà Tiền Đường, có các ban thờ Hộ Pháp, Đức Ông, Đức Thánh Hiền và Bát Bộ Kim Cương.

9

10

Các tượng các vị thần được đặt dọc hai bên tường thành của tòa Thiên Hương.

11

12

Tượng Pháp Vân được thờ trong nhà Thượng điện. Đây là một trong 4 tượng của hệ thống tượng Tứ Pháp vùng Dâu – Luy Lâu và đã được công nhận là Bảo vật quốc gia. Tượng Pháp Vân trang nghiêm, trầm mặc, màu đồng huyền, chiều cao gần 2m. Tượng có khuôn mặt đẹp với một nốt ruồi lớn chống giữa trán, gợi nhắc đến những nàng vũ nữ Ấn Độ và quê hương Tây Trúc.

13

14

Khu vực nối Tiền thất và Hậu đường là nơi thờ Thập bát La Hán (18 đệ tử đắc đạo của Phật đã đạt chân giới La Hán). Ngoài ra, các tượng Bồ Tát, Tam Thế, Đức Ông và Thánh Tăng cũng được đặt ở phần phía sau điện.

15

Nhà thờ Tổ và thờ Mẫu.

16

17

Ban thờ Tổ Tăng.

Trải qua nhiều biến động của lịch sử, chùa Dâu đã trở thành một điểm đến quan trọng cho các Phật tử trong cả nước. Du khách đến chùa Dâu sẽ không chỉ tìm hiểu về đạo Phật mà còn được chiêm ngưỡng những vẻ đẹp và giá trị mà ngôi chùa mang lại. Với cái tên giản dị, chùa Dâu được coi là ngôi chùa cổ nhất của vùng Kinh Bắc.

Văn Đức

Related Posts